Lo Martiri de Sant Ilarian : Bronze de Denys Puech, famós escalpraire de Roergue-Naut
Aquel polit bronze es una òbra de nòstre compatriòta, lo mèstre Denys Puech. Se tròba dins una capeleta de la glèisa paroquiala d’Espaliu.
Sant Ilarian, sailhat dels vestits sacerdotals, se destaca en relèu (nalt-relèu), dominat pel martirisaire (borrèl) : un Sarrasin qu’òm vei prèste a tustar.
A genolhs, las mans juntas, lo cap clinat per la ponha brutala del Sarrasin – un pacan se n’i a un –que ten lo paure Ilarian per la borra per li far estirar e descobrir lo còl al sabre.
Lo sant martir, la cara emaciada, a sos uèlhs regassats val cèl. Son agach sembla implorar lo perdon de sos enemics e sa cara a una tendresa que fa contrast amb la barbariá fèra de l’executaire.
Sus aquel meteis bronze, òm patis pas de veire, al segond plan, una vièlha paÏsana del país, la maire d’Ilarian, que tomba estavanida dins los brasses dels paísans que son al pè d’ela.
Resconduda dins los arbres, lo pichòta glèisòta de Pèrsas se vei, al dessús del cap del Sant.
Dins las nívols, i a d’amistosas tèstas d’enfants e una femna d’una granda finessa, que fintan la scèna.
Joseph Vaylet, prefaci « Lou Martire de Sant-Hilarian » del libret (1939- Paris-Rouergue, 7, rue Rougemont- Paris IXème) :
« La légende de Saint Hilarian- mystère en un acte de Emile Roudié »
Transcripcion en occitan classic (Eliana Moisset)